Diş eti hastalıkları, dişin destekleyicisi olan ve dişi saran kemiği de etkileyecek derecede oluşan diş eti iltihaplarını kapsar. Bakteriler dişlerin üzerinde oluşan renksiz ve yapışkan yapıdaki plakların sorumlusudur. Eğer dişler düzenli fırçalanmaz, diş ipi kullanılmazsa plak oluşması kaçınılmazdır. Diş ve diş etini saran plak oluşumları aynı zamanda dişi destekleyen kemiği de etkileyebilir. Bu aşamalarda dişte sallanma, dişin kaybı gibi sorunlar yaşanır.
Diş eti hastalıkları diş kaybı etkenlerinden en önemlileri arasındadır.
Diş eti hastalıkları belirtileri
- Diş eti kanamaları diş eti hastalıklarının en fazla görülen belirtileridir. Çünkü diş eti sağlıklı ise kanama sorunu yaşanmaz.
- Diş eti çekilmesi, şişlik ve kızarıklık oluşması, açıkta kalan diş kökünde hassasiyet oluşması
- Dişte ve diş etinde iltihap olması
- Diş eti çevresinde, dişlerin arasında olan diş taşları nedeniyle siyahlıkların olması
- Dişlerin sallanması, dişlerde açılma ve uzama olması
- Kötü ağız kokusunun olması, ağızda kötü tat oluşması diş eti hastalıkları bakımından önemli bulgulardır.
Diş eti hastalıkları nasıl gelişir?
Diş eti hastalıklarının ilk aşaması olan gingivitis öncelikle ağız ve diş bakımına özen göstermeyen kişileri etkiler. Hastalar pek rahatsız olmasalar da, ihmal edilen gingivitis ilerleyerek kemiği etkilemeye başlayabilir. Dişlerdeki yiyecek artıklarının temizlenmemesi, bakterilerin üremesini hızlandırır ve diş eti hastalıklarına uygun zemin hazırlar. Bu aşamada koruma amaçlı uygun bir tedavi uygulanırsa, gingivitis kolay iyileşir.
Diş etindeki gingivitis tedavi edilmez ise, ilerleyerek kemiğin etkilendiği izlenir. Dişlerdeki plağında diş eti aralarına sızması sonucunda, bakteriler diş eti dokusunda etkili olmaya başlar. Bu aşama periodontitis olarak tanımlanır. Kronik ve agresif türleri olan bu iltihaplanma önlem alınmadığı takdirde dişin kaybına neden olur.
Bu aşama diş eti hastalıklarının en son aşamasıdır. Çünkü dişleri destekleyici konumda olan kemik ve liflerde hasar oluşmuştur. Buna ilerlemiş periodontitis adı verilir. Dişler artık üzerlerine düşen çiğneme görevini bile yerine getiremez hale gelmiştir. Tedavi başarılı olmadığı takdirde dişlerin çekilmesi kaçınılmaz olur.
Diş eti hastalıkları nedenleri nelerdir?
Sigara içmek: Sigara içen kişilerde diş eti yumuşaması oluştuğu için diş eti hastalıklarının gelişimi daha kolay olur. Diş eti dokusunda oluşan hasar yüzünden yara iyileşmesi de gecikir.
Genetik etkenler: Diş eti hastalığı olan kişilerin üçte birinde ailede diş eti hastalıkları görülmüştür. Kişi ağız ve diş bakımına gereken önemi göstermiyor ve genetik olarak riskli grupta ise, diş eti hastalıkları oluşma riski de altı kat artış göstermektedir. Bu nedenle ailesinde diş eti hastalığı olan kişilerin daha dikkatli olması ve rutin doktor ziyaretlerini aksatmaması gerekir.
Stresli olmak: Stres enfeksiyonlara yatkınlığı da beraberinde getirir. Bu nedenle diş eti hastalıklarının oluşma riski artar. Aynı zamanda kişiler stresli olduklarında dişlerini sıkar, dişlerini gıcırdatır. Bunlarda diş eti ve dişler arasındaki güç kaybına neden olur ve diş eti çekilmesinin yaşanmasını sağlar.
Obezite, beslenme düzensizliği: Güçlü bir bağışıklık sistemi beslenmeyle desteklenir. Beslenme düzeni kötü olursa diş eti hastalıklarına karşı vücut savuna gücünü yitirir. Enfeksiyonlar daha kolay oluşur. Kontrol altına alınamayan fazla kilolarda enfeksiyonların gelişmesini hızlandırır.
Vitamin eksikliği: Özellikle B12, C ve K vitaminleri eksikliğinde, niyasin ve folik asit eksikliğinde diş eti kanamaları yaşanır.
Hatalı diş fırçalama: Sert darbelerle dişin fırçalanması diş eti dokusunu zedeler. Fırçalama sırasında oluşan diş eti kanamalarının bir sebebi de budur. Bu durumda diş etleri enfeksiyona açık hale gelir.
Hatalı yapılan diş protezleri: Diş protezleri, kronlar, köprü gibi yapıların diş etine baskı yapması diş eti sorunlarının oluşmasına yol açabilir. Önlem alınmadığı takdirde diş eti hastalıkları ile uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.
Hamilelik hormonları: Diş etlerinde hormonlar nedeniyle hamilelikte şişlik ve kanama daha fazla görülebilir. Hormonlar aynı zamanda bakterilerin etkinliğini arttırabilir ve diş eti kanamasına yol açabilir. Hamileliğin ikinci üç aylık döneminde bu sorunlar daha fazla yaşanır.
Hastalıklar ve ilaç kullanımı: Şeker hastalığı, lösemi gibi rahatsızlıklar diş eti kanamasına yol açabilir. Bu enfeksiyon oluşma riskinin artmasını sağlar. Kullanılan bazı ilaçlarda diş eti sorunlarına neden olabilir. Özellikle kan inceltici olanlar, doğum kontrol hapları, kalp hapları bu ilaçlar arasındadır. Önlem olarak diş doktorundan destek alınmalıdır.
Diş eti hastalıkları teşhisi nasıl yapılır?
Diş doktoru muayenesinde diş eti görünümünde şişme, kızarıklık, kanama gibi belirtilerin olması diş eti hastalıklarının teşhisine yardımcı olur. Muayenede periodontal sonda ile diş ve diş eti arasındaki diş eti boyu ölçümünde hastalıkların teşhisi kolaylaşır. Periodontal muayene her yetişkine uygulanmalıdır. Gerekirse diş çevresindeki kemik dokusunun röntgeni de çekilmelidir.
Diş eti hastalıkları tedavisi ve korunma yolları
Diş ve diş eti sağlığı bu hastalıklardan korunmanın en etkili yoludur. Bu ise bakteri plağının dişlerden ve diş etinden uzak tutulmasıyla sağlanabilir. Diş fırçalama, ağız gargarası, diş ipi kullanımı, diş doktoru ziyaretleri en azından korunmaya ve diş eti hastalıklarının erken teşhisinde herkese yardımcı olur. Tedavide diş taşı temizliği, diş kökü yüzeyinin düzleştirilmesi gerekir. Diş eti hastalıkları ilerlemiş aşamada olursa cerrahi girişim yapılabilir. Tedavi sırasında hastanın sıkça kontrollere gitmesi de önemlidir. Periodontol tedavi diş eti hastalıklarının iyileşmesinde başarılı bir sonuç verir.
